​"Zou u willen dat uw kind ook doof is?" Zo luidde, in essentie, de vraag die Kristof Jakiela dove en ‘gemengde’ koppels met een kinderwens voor de voeten worp. "Tijdens een IVF-behandeling wordt voor de terugplaatsing van het embryo in de baarmoeder onderzocht of het genetische afwijkingen heeft. Dat gebeurt via zogenaamde preïmplantatie genetische diagnostiek. Diezelfde techniek kun je -in theorie- ook gebruiken om ervoor te zorgen dat dove koppels net een doof kind krijgen", zegt Jakiela. De kersverse moraalwetenschapper ging voor zijn thesis in gesprek met dove en gemengde koppels om te horen hoe zij daar tegenover staan.

Meer doofbewuste samenleving

Dat doven bewust voor een doof kind zouden kiezen, is voor horenden haast onbevattelijk. Niet-dove mensen hebben vaak een medische visie op doofheid, waarbij het eenzijdig als een beperking wordt gezien. "Heel wat doven zien dat anders", stelt Kristof Jakiela. "Zij waarderen hun doofheid, die ze soms zelfs als een verrijking zien. Uit mijn interviews met doven bleek dan ook dat sommigen, mochten ze de keuze hebben, liever een doof kind zouden krijgen. Volgens hen is het immers perfect mogelijk om als dove een zelfstandig bestaan te leiden. Bovendien geloven ze dat de communicatie met een doof kind beter zou verlopen en de band inniger zou zijn. Toch kampen ze met de nodige morele dilemma’s, waardoor ze de komst van een doof kind uiteindelijk liever van het lot laten afhangen. Eén dove wees erop dat hij de keuze pas zou maken als de samenleving doofbewuster zou zijn en meer rekening met doven zou houden." Kristof Jakiela stelt duidelijk dat hij met zijn thesisonderzoek geen algemene conclusies kan of wil trekken over de dovenbevolking in België. "Ik wil met mijn werk vooral bijdragen tot een beter begrip van wat het betekent om doof te zijn."

Grootste onderscheiding

De jury raakte danig onder de indruk van de scriptie van Kristof Jakiela, die aan de Universiteit Gent met grootste onderscheiding werd bekroond.

"Via de diepgaande gesprekken die hij met hen voerde, biedt Jakiela in zijn scriptie een inkijk in de leefwereld van doven. Door doofheid ook als een waardevolle eigenschap te belichten, verrijkt de auteur niet enkel je begrip maar dwingt hij zijn lezer bovendien tot reflectie. Hoe staat onze samenleving tegenover doofheid en dove mensen? Zijn scriptie is een echte eye-opener die de aandacht van onze samenleving verdient."       

Met de Vlaamse Scriptieprijs wint Kristof Jakiela een geldprijs van 2.500 euro.

Via de jaarlijkse Vlaamse Scriptieprijs wil Scriptie vzw de eindwerken van aanstormend wetenschappelijk talent in de kijker zetten. Kristof Jakiela kwam uit 625 inzendingen als winnaar uit de bus. Hij kreeg op 20 december 2016 de prijs in Brussel overhandigd door Vlaams Minister van Innovatie en Wetenschapsbeleid Philippe Muyters.